 |
| Học sinh học nghề tại Trường trung cấp nghề nhân đạo ( Tp.HCM). Ảnh: Anh Thư |
Không có người học
Trường Trung cấp nghề Khôi Việt (TP.HCM) đến giờ mới tuyển được 47 học sinh. Ông Hà Kim Vọng - Hiệu trưởng than thở: “Chưa bao giờ việc tuyển sinh khó như bây giờ. Với số lượng này, chúng tôi khó có thể tồn tại được”. Cũng theo ông vọng, làm sao để cứu trường nghề là một vấn đề lớn?
Cùng cảnh ngộ - Trường trung cấp nghề Tây Bắc đến thời điểm này mới tuyển được 30 học sinh. Đại diện nhà trường cho biết, nếu không tuyển thêm được học sinh thì trường khó trụ vì phải. Thực tế, nhà trường đã phải gồng lên trả lương cho giáo viên và nhân viên. "Hiện tại nhà trường kêu bán, nhưng chưa có người mua" - lời vị đại diện trường.
Tại Trường CĐ nghề Kinh tế công nghệ Dung Quất (Quảng Ngãi) cũng mới tuyển được 400 thí sinh với tổng chỉ tiêu hơn 1.000. Trong đó 400 thí sinh thì đa số là thí sinh đăng ký học nghề ngắn hạn còn hệ chính quy thì chỉ đạt 20%. Ông Trần Ngọc Châu - hiệu trưởng nhà trường đặt vấn đề: “Tôi không hiểu năm nay thi sinh đi đâu. Ở Quảng ngãi có hơn 24 trường THPT và Trung tâm hướng nghiệp, những mùa tuyển sinh năm trước trường chúng tôi luôn tuyển đủ hoặc vượt chỉ tiêu. Nhưng năm nay thì hẫm hiu thật...."
"Nếu không có định hướng và giải pháp để cứu các trường nghề thì hàng loạt trường đóng cửa. Thậm chí tính chuyện bán trường” - ông Châu lo lắng.
Ông Nguyễn Đăng Lý - hiệu trưởng Trường CĐ nghề Kinh tế - Công nghệ TP.HCM nhìn nhận, việc thí sinh không chọn trường ông và nhiều trường nghề khác là do các em có mặc cảm vì học trường nghề không oách. Hơn nữa, các trường ĐH có đào tạo hệ nghề nên nhiều em chọn học để liên thông lên ĐH. Năm 2012, Bộ GD-ĐT chỉ cho phép 16 trường ĐH được đào tạo liên thông lên từ CĐ nghề lên ĐH. Đây là lý do "gây khó" cho các trường nghề trong việc tuyển sinh.
Đồng quan điểm bà Nguyễn Thị Hằng - hiệu trưởng Trường CĐ nghề Kỹ thuật công nghệ TP.HCM góp lời: “Hiện có quá nhiều trường ĐH, CĐ được thành lập và tham gia đào tạo nghề dẫn tới cung vượt quá cầu. Và thực tế, học sinh thì cứ nghe thấy hệ ĐH là thích hơn trung cấp, CĐ...”.
Nguyên nhân khác, theo lãnh đạo các trường - do chính sách của Bộ GD- ĐT cũng “góp phần” đẩy các trường nghề rơi vào tình trạng điêu đứng. Cụ thể: Gia hạn thời gian xét tuyển ĐH, CĐ kéo dài đến tháng 11/2012 - choán hến thời thời gian dành cho các trường nghề tuyển sinh.
Do đó, đến thời điểm này nhiều trường vẫn "ngồi trên đống lửa" vì thiếu học sinh trầm trọng. Các trường CĐ nghề Nguyễn Trường Tộ, CĐ nghề giao thông vận tải đường Thủy II, CĐ Nghề du lịch Sài Gòn, CĐ nghề Hàng hải, CĐ nghề Bến Tre, CĐ Nghề Công Nghệ Thông tin iSPace, Trung cấp nghề Thủ Đức... mới tuyển chưa tới 50% chỉ tiêu được giao.
Chất lượng trường nghề chưa hấp dẫn?
Đại diện (Tổng cục Dạy nghề) cho biết: “Ngoài lý do khó cạnh tranh với hệ ĐH có dạy nghề thì còn có lý do các trường nghề có chất lượng thường tập trung ở các khu đô thị, chi phí học tập cao, do đó khó thu hút học sinh vùng sâu, vùng xa. Đặc biệt quan hệ giữa các trường dạy nghề với các doanh nghiệp thiếu chặt chẽ nên học sinh không chắc có việc làm sau đào tạo và tiền lương tương xứng với trình độ được đào tạo không”.
Còn theo ông Trần Anh Tuấn - phó Giám đốc Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP.HCM nêu thực tế: “Hơn 1/3 số học sinh chấp nhận “chờ” kỳ thi ĐH, CĐ năm sau chứ không học nghề. Điều này vừa tạo gánh nặng cho gia đình, xã hội, vừa lãng phí nguồn nhân lực của đất nước.
"Vì thế, cần có hướng nghiệp để các em lựa chọn việc học nghề và đảm bảo các hỗ trợ cho học sinh học nghề như học sinh học hệ ĐH, CĐ" - ông Tuấn đề xuất.
TS Lê Thị Thanh Mai, trưởng Ban Công tác sinh viên ĐHQG TP.HCM cho rằng: “Có nhiều nguyên nhân khiến người học chưa mặn mà với trường nghề nhưng chủ yếu là chất lượng đào tạo, đầu ra, thang bảng lương và chính sách liên thông chưa hấp dẫn người học. Một nguyên nhân nữa là các trường nghề chưa tự thân “vận động” để đưa thông tin đến với người học. Do đó, người học muốn kiếm thông tin đào tạo của trường nghề còn khó hơn kiếm thông tin về các trường ĐH”.
Theo TS Mai, qua thực tế khảo sát công tác hướng nghiệp ở bậc THPT và THCS - giáo viên hướng nghiệp gần như rất ít thông tin về đào tạo ở các trường nghề. Do đó, ở tầm vĩ mô cũng cần xem xét việc quy về một mối để đưa ra giải pháp tổng thể để công tác đào tạo nghề phát triển....
Còn ông Nguyễn Thành Hiệp – Trưởng phòng Dạy nghề - Sở LĐ TB&XH TP.HCM đề xuất, việc cấp bách hiện nay là phải phân luồng học sinh và tuyên truyền để phụ huynh từ bỏ những định kiến về học nghề. Cùng với đó, các trường nghề phải tìm cách gắn kết với doanh nghiệp để đào tạo nâng cao tay nghề cho học viên - như vậy học sinh mới mặn mà hơn với các trường nghề mới.
