Đề xuất hướng nghiệp cho trẻ từ mầm non

Tại hội nghị Đại biểu Quốc hội chuyên trách góp ý các dự thảo luật liên quan đến giáo dục, đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa), nhận định phân luồng học sinh sau THCS và THPT là nhiệm vụ chiến lược nhằm cơ cấu nguồn nhân lực cho phát triển kinh tế - xã hội. Tuy vậy, nhiều năm qua, công tác này chưa đạt được mục tiêu, tỷ lệ phân luồng thấp.

Theo bà Hương, cơ chế phối hợp giữa các cấp học và cơ sở đào tạo còn thiếu, chưa có hệ thống đánh giá, tư vấn hướng nghiệp bài bản.

Đồng thời, người này đưa ra đề xuất cần quy định rõ hơn về triển khai hướng nghiệp phù hợp với năng khiếu, sở trường, năng lực của học sinh ngay từ mầm non, tiểu học, không chỉ dừng ở THCS và THPT.

Đề xuất triển khai hướng nghiệp cho trẻ từ mầm non của bà Hương lập tức kéo theo nhiều ý kiến tranh luận.

Không ít ý kiến cho rằng học sinh cấp 2, cấp 3 còn khó để triển khai hướng nghiệp chứ chưa nói trẻ ở tuổi mầm non, khi ăn còn phải đút, đi vệ sinh phải có người chăm.

Trước phản ứng này, nhiều nhà giáo dục, quản lý mầm non lên tiếng đưa ra quan điểm đề xuất này không đáng cười mà ngược lại, nếu hiểu đúng thì đây là việc cần thiết.

Bà Vũ Đỗ Thúy Hiền, Hiệu trưởng Trường mầm non Tuổi Thơ 7, phường Xuân Hoà, TPHCM chia sẻ, việc hướng nghiệp cho trẻ từ tuổi mầm non là cần thiết.

Việc giáo dục định hướng nghề nghiệp cần được bắt đầu từ bậc mầm non, thông qua các hoạt động trải nghiệm, quan sát và khơi gợi hứng thú.

Ở lứa tuổi này, trẻ chưa thể chọn nghề cụ thể nhưng đã bộc lộ những năng khiếu, sở thích, tính cách. Đây là nền tảng quan trọng cho công tác hướng nghiệp sau này.

Theo bà Hiền, việc hướng nghiệp ở mầm non chỉ nên dừng ở mức khám phá, trải nghiệm, nuôi dưỡng sở thích, không áp đặt nghề nghiệp cho trẻ. Hoạt động được thực hiện dưới hình thức chơi mà học như góc chơi nghề nghiệp (bác sĩ, giáo viên, đầu bếp…), ngày hội nghề nghiệp, tham quan đơn giản…

"Giáo viên có thể ghi nhận qua phiếu quan sát năng khiếu, sở thích để chuyển tiếp thông tin cho các bậc học tiếp theo. Qua đó, sớm hình thành cơ sở dữ liệu liên thông về năng lực, sở thích của trẻ từ mầm non đến phổ thông, phục vụ công tác phân luồng sau này", bà Vũ Đỗ Thúy Hiền chia sẻ.

Vị hiệu trưởng cũng đề xuất cần có hướng dẫn cụ thể về mục tiêu, phương thức và trách nhiệm triển khai hướng nghiệp ở bậc mầm non để hoạt động này tránh hình thức.

Hiện nay, nhiều trường mầm non ở TPHCM tổ chức các hoạt động trải nghiệm như phòng cháy chữa cháy; phụ huynh là bác sĩ, nhà khoa học, thợ điện, đầu bếp, nghệ sĩ… đến trường tham gia cùng giáo viên tổ chức các giờ học cho học sinh.

Trẻ không chỉ được tìm hiểu các nội dung từ những người có chuyên môn mà qua đó cũng là cách để trẻ em có những nhận diện, trải nghiệm ban đầu về nghề nghiệp.

Những năm qua, nhiều khu vui chơi hướng nghiệp cho trẻ được hình thành, trở thành nơi thu hút các trường học, các gia đình cho con đến thư giãn, tìm hiểu.

Phó hiệu trưởng một trường mầm non tư thục ở TPHCM cũng cho biết, hướng nghiệp cho trẻ mầm non là hoạt động được tổ chức xuyên suốt ở trường mình.

Các hoạt động ở trường, trải nghiệm bên ngoài được tổ chức hướng đến hoạt động hướng nghiệp, tạo môi trường để trẻ thể hiện sự tò mò, hình thành những ý thức đầu tiên về nghề cũng như sở thích.

Theo bà, hoạt động hướng nghiệp cho trẻ mầm non quan trọng không kém bậc học nào. Trong thế giới của trẻ, định nghĩa về các ngành nghề dần hình thành qua những trải nghiệm và trở thành những định hướng đầu đời về nghề nghiệp trong tương lai.

Nhà quản lý này đưa ra góc nhìn, nếu nói "trẻ mầm non chưa biết gì mà hướng nghiệp" là không đúng với sự phát triển và nhu cầu tìm hiểu, khám phá của các em.

Trước những chỉ trích đề xuất hướng nghiệp sớm cho trẻ mầm non, PGS.TS tâm lý giáo dục Phạm Mạnh Hà, Khoa Khoa học và Công nghệ giáo dục, Đại học Bách khoa Hà Nội cho hay, nhiều người thường lấy tiêu chuẩn hiểu biết hạn hẹp của mình để đánh giá và phán xét quan điểm người khác.