Đại học Kinh tế quốc dân đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai ở đại học

Trao đổi với phóng viên Tuổi Trẻ, TS Lê Anh Đức - trưởng phòng quản lý đào tạo NEU - cho biết khác với việc giảng dạy tiếng Anh đơn thuần như một môn ngoại ngữ, đề án của NEU định hướng phát triển tiếng Anh như một ngôn ngữ sử dụng chính thức trong môi trường đại học, tức là được sử dụng không chỉ trong lớp học, mà cả trong các hoạt động học thuật, nghiên cứu và quản trị đại học.

"Điểm nhấn là tiếng Anh trở thành công cụ tư duy, giao tiếp và xử lý học vụ, chứ không chỉ là mục tiêu đầu ra ngôn ngữ. Điều này phù hợp với định hướng xây dựng môi trường đại học song ngữ, tạo điều kiện cho sinh viên rèn luyện tiếng Anh trong môi trường tự nhiên, liên tục" - TS LÊ ANH ĐỨC

Từ yêu cầu của thị trường lao động

* Thưa ông, thực tế sử dụng tiếng Anh tại NEU những năm qua ra sao? Tỉ lệ chương trình đào tạo tiếng Anh và tiếng Việt hiện tại như thế nào? *

- NEU đang có rất nhiều điều kiện thuận lợi để thực hiện, phát triển đề án Đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học. Trong đó, từ năm 2012 NEU đã chủ động xây dựng và áp dụng hệ thống chuẩn đầu ra cho sinh viên đại học chính quy, xem đây là một trong những tiêu chí then chốt để nâng cao chất lượng đào tạo và đảm bảo khả năng hội nhập sau khi tốt nghiệp.

Tính đến năm 2024, NEU có 25 chương trình đào tạo cử nhân bằng tiếng Anh, và dự báo giai đoạn 2025-2030 sẽ phát triển lên 35 chương trình chiếm tỉ trọng 65% tổng số chương trình đào tạo.

Đáng chú ý, năm 2024 có khoảng 75% sinh viên trúng tuyển vào NEU đều đã đạt chuẩn đầu ra tiếng Anh ngay từ đầu vào. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại thách thức đáng kể khi một bộ phận sinh viên, đặc biệt ở các ngành giảng dạy bằng tiếng Việt, chưa đạt chuẩn đúng tiến độ, đặt ra yêu cầu tăng cường hỗ trợ và điều chỉnh phương pháp giảng dạy trong quá trình đào tạo.

* Như vậy, những yếu tố nào để NEU quyết định thực hiện đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ chính ở đại học, thưa ông? *

- Tính cấp thiết thực hiện đề án đến từ ba yếu tố.

Thứ nhất, thị trường lao động toàn cầu đang đòi hỏi kỹ năng ngoại ngữ ở mức cao, đặc biệt trong các ngành kinh tế - quản trị. Khi sinh viên có trình độ tiếng Anh tốt trong học tập, nghiên cứu sẽ được mở rộng cơ hội việc làm và thăng tiến nghề nghiệp.

Thứ hai, năng lực hội nhập học thuật quốc tế của giảng viên, sinh viên cần được nâng tầm thông qua môi trường học thuật song ngữ.

Thứ ba, chiến lược phát triển trường đại học đẳng cấp khu vực, theo hướng đại học nghiên cứu - hội nhập sâu rộng, cần một nền tảng ngôn ngữ học thuật mạnh mẽ và ổn định.

Triển khai 3 giai đoạn

* Ông có thể cho biết mục tiêu sử dụng tiếng Anh trong cả học thuật, nghiên cứu và hành chính sẽ được NEU hiện thực hóa thế nào? *

- Theo đề án, NEU triển khai qua 3 giai đoạn. Năm 2025, tiến hành khảo sát, ban hành công cụ đánh giá, tập huấn đội ngũ; giai đoạn 2026 - 2027, thí điểm sử dụng tiếng Anh trong một số học phần và đơn vị hành chính; tổ chức đào tạo kỹ năng ngôn ngữ chuyên biệt; từ 2028 trở đi, mở rộng đồng loạt trên toàn trường, tích hợp tiếng Anh vào quy trình học vụ, dịch vụ hành chính, bảng biểu, biểu mẫu, hệ thống e-office. Việc sử dụng tiếng Anh sẽ đi cùng hỗ trợ công nghệ, đào tạo cá nhân hóa và giám sát chất lượng định kỳ.

Để tiếng Anh sẽ dần trở thành ngôn ngữ thứ hai bên cạnh tiếng Việt - tức dùng phổ biến trong giảng dạy, nghiên cứu, trao đổi học thuật và ngoại khóa, NEU đặt mục tiêu 100% chương trình đào tạo có ít nhất 30% học phần được giảng dạy bằng tiếng Anh từ năm 2028; người học phải đạt chuẩn đầu ra tiếng Anh tối thiểu B2 hoặc tương đương (IELTS 6.0) vào năm 2030.

* Một trong những điểm đáng chú ý của đề án là đưa tiếng Anh vào văn bản hành chính trong trường. Ông có thể chia sẻ thêm về điểm này? *

- NEU sẽ xây dựng quy định khuyến khích sử dụng tiếng Anh trong các văn bản hành chính, thông báo nội bộ, bảng hiệu tại các đơn vị, đặc biệt là tại các đơn vị đào tạo quốc tế hoặc có nhiều sinh viên học chương trình EMI.

Mục tiêu cốt lõi là chuẩn hóa môi trường làm việc quốc tế hóa, giúp đội ngũ cán bộ có thể giao tiếp, làm việc với đối tác nước ngoài, xử lý hồ sơ của sinh viên quốc tế. Đồng thời tiếp cận văn bản, tiêu chuẩn và hệ thống chất lượng quốc tế.

NEU không áp đặt ngay, mà lộ trình 2025 - 2030 triển khai theo từng nhóm đơn vị, từng bộ phận, có chương trình bồi dưỡng tiếng Anh chuyên biệt cho cán bộ hành chính, đặc biệt các nhóm làm việc với sinh viên quốc tế, truyền thông, khảo thí, đào tạo...

Kèm theo đó là các ứng dụng AI hỗ trợ tự học như chatbot, phản hồi email tự động song ngữ, giúp quá trình nâng cao năng lực diễn ra thuận lợi và thực tế.

Tạo môi trường cho sinh viên

* Khi áp dụng tiếng Anh, một trong những trở ngại là những giảng viên chưa đủ năng lực về tiếng Anh. Việc này sẽ được giải quyết ra sao? *

- Đề án không "đồng hóa" toàn bộ đội ngũ mà thiết kế cơ chế phân tầng - lộ trình hóa. Theo đó, những giảng viên có năng lực tiếng Anh tốt sẽ được ưu tiên bồi dưỡng phương pháp dạy EMI, được hỗ trợ học liệu, giảm định mức giờ chuẩn.

Với những giảng viên chưa sẵn sàng sẽ được xếp lộ trình 2-3 năm với khóa đào tạo về từ vựng chuyên ngành, kỹ năng trình bày học thuật bằng tiếng Anh. Quan trọng nhất, NEU không yêu cầu chuyển đổi đột ngột, mà tạo cơ chế khuyến khích - hỗ trợ - công nhận.

* Một trong những mục tiêu của đề án là sinh viên đạt 6.0 IELTS chuẩn đầu ra năm 2030. Căn cứ vào đâu trường đưa ra chuẩn này và trường khuyến khích sinh viên nâng cao kỹ năng Anh ngữ ra sao? *

- IELTS 6.0 vào năm 2030 là mục tiêu đặt ra và hợp lý, vì hiện tại đã có 75% sinh viên trúng tuyển vào NEU đạt chuẩn B1 trở lên, nhiều em đã có sẵn IELTS 5.5 - 6.5.

Khi sinh viên trúng tuyển vào trường, NEU có lộ trình 4 giai đoạn, gồm: khảo sát đầu vào - xếp lớp phù hợp; đào tạo tiếng Anh học thuật cơ sở - chuyên ngành; luyện thi chuẩn hóa cuối khóa; hỗ trợ tài chính với sinh viên khó khăn qua học bổng IELTS, miễn giảm học phí lớp bổ trợ.

Để khuyến khích hình thành thói quen và văn hóa sử dụng tiếng Anh trong giao tiếp hằng ngày, NEU sẽ thành lập "English Zone", các khu vực khuyến khích giao tiếp tiếng Anh như thư viện, không gian mở.

Đồng thời tổ chức các diễn đàn tiếng Anh, câu lạc bộ, cuộc thi, hội thảo chuyên đề theo ngành cho sinh viên. Áp dụng AI chatbot, trợ lý học thuật ảo 24/7 giúp sinh viên luyện phản xạ, đặt câu hỏi, mô phỏng tình huống nghề nghiệp...

* Nguồn lực học liệu và cơ sở vật chất cho đào tạo bằng tiếng Anh được chuẩn bị ra sao? *

- Tại NEU, thư viện học liệu số bằng tiếng Anh đã được cập nhật, liên kết với các kho dữ liệu quốc tế như ProQuest, Scopus, ScienceDirect...; học liệu số và học liệu nội bộ sẽ được phát triển song ngữ.

Về cơ sở vật chất, NEU đã xây dựng các phòng học EMI, phòng ngôn ngữ, nền tảng LMS tích hợp tiếng Anh; đầu tư chatbot học thuật, AI tutor, hệ thống luyện nói...

Theo Báo Tuổi trẻ