Canh gà Thọ Xương nghĩa hiểu theo nghĩa của từ đó là tiếng gà gáy điểm canh (Điểm giờ) tại Thọ Xương là vùng tây cố đô Thăng Long, tức Hà Nội cũ. Còn ý tác giả dụ ý tiếng gà gáy đã vang lên cùng lúc với tiếng trống điểm canh năm. Vì thế tác giả mới nảy ra ý nghĩ ngộ nghĩnh là con gà gáy điểm canh!
Đây là một nghệ thuật chơi chữ táo bạo của các nhà thơ, nhà văn, có dụng ý đánh động sự hiếu kỳ của độc giả hay thính giả. Từ xưa đến nay đã ai thấy gà gáy điểm canh suốt đêm đâu! Chẳng trách có người đã hiểu lầm và dịch canh gà Thọ Xương là chicken soup of Thọ Xương (bouillon de poulet de Thọ Xương)!
Nhân tiên đây Tuyensinh247.com sẽ giúp các bạn hiểu về cách tính giờ của cha ông ta ngày xưa và tại sao lại có từ Canh hiểu là một đơn vị thời gian.
Theo quan niêm tính giờ ngày xưa thì một ngày 24h được chia làm 5 canh và 6 khắc
Canh giờ, người ta chỉ nói đến 5 canh. Tức là canh giờ vào ban đêm. Một đêm chia làm 5 canh. (Mẹ thương con mẹ ru con ngủ Năm canh chày thức đủ năm canh. Hoặc Canh một canh hai lại canh ba Trằn trọc băn khoăn giấc chẳng thành Canh bốn canh năm vừa chợp mắt Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh mà Bác Hồ đã nhắc trong thơ. )
Theo cách tính thì Canh 1 là Giờ Tuất 19h-21, Canh 2 là Giờ Hợi 21h-23h, Canh 3 là Giờ Tý 23h-1h, Canh 4 là Giờ Sửu 1h-3h, Canh 5 là Giờ Dần 3h-5h.
Ghi chú: Sáng sớm thì không nói làm gì, vẫn là giờ người ta ngủ. Nhưng ngày xưa, trời tối là nhà ai nấy ngủ, 7h-9h là tối mịt rồi, không có đèn đường nên đêm được tính từ Canh 1. Chứ không như bây giờ, đến canh 2 rồi mọi người vẫn thức chong chong. đèn điện sáng trưng.
Thuở xa xưa, những bậc tiền nhân thường dùng tức 12 con Giáp (Thập Nhị Địa Chi ) để gọi cho Năm, Tháng, Ngày, Giờ. Số 12 con Giáp tức 12 con vật tượng trưng đó được sắp theo thứ tự như sau : Tý (Chuột), Sửu (Trâu), Dần (Cọp), Mão hay Mẹo (Mèo), Thìn (Rồng), Tỵ (Rắn), Ngọ (Ngựa), Mùi (Dê), Thân (Khỉ), Dậu (Gà), Tuất (Chó) và Hợi (Heo).
Ngoài ra, phương cách dùng để tính các tháng theo con Giáp thì : GIÊNG (Dần = Cọp), HAI (Mão hay Mẹo = Mèo, BA (Thìn = Rồng), TƯ (Tỵ = Rắn), NĂM (Ngọ = Ngựa), SÁU (Mùi = Dê), BẢY (Thân = Khỉ), TÁM (Dậu = Gà), CHÍN (Tuất = Chó), Mười ( Hợi = Heo), Mười Một (Tý = Chuột) và Chạp (Sửu =Trâu).
Một ngày 24h giờ quy định là Đêm Năm Canh, Ngày Sáu Khắc
Được biết, niên lịch cổ truyền Á Đông đã xuất hiện từ đời Hoàng Đế bên Tàu, 2637 trước Thiên Chúa năm 61.
Bảng giờ trong 1 ngày dựa vào 12 con giáp của các cụ xưa.
Giờ
|
Thời Gian
|
Giờ
|
Thời Gian
|
Tý
|
Từ 23 giờ đến 1 giờ sáng
|
Ngọ
|
Từ 11 giờ đến 13 giờ trưa
|
Sửu
|
Từ 1 giờ đến 3 giờ sáng
|
Mùi
|
Từ 13 giờ đến15 giờ xế trưa
|
Dần
|
Từ 3 giờ đến 5 giờ sáng
|
Thân
|
Từ 15 giờ đến 17 giờ chiều
|
Mão
|
Từ 5 giờ đến 7 giờ sáng
|
Dậu
|
Từ 17 giờ đến 19 giờ tối
|
Thìn
|
Từ 7 giờ đến 9 giờ sáng
|
Tuất
|
Từ 19 giờ đến 21 giờ tối
|
Tỵ
|
Từ 9 giờ đến 11 giờ sáng
|
Hợi
|
Từ 21 giờ đến 23 giờ khuya
|
Tên Canh
|
Thời Gian
|
Canh 1
|
Từ 19 giờ đến 21 giờ tức giờ Tuất
|
Canh 2
|
Từ 21 giờ đến 23 giờ khuya tức giờ Hợi
|
Canh 3
|
Từ 23 giờ đến 1 giờ sáng tức giờ Tý
|
Canh 4
|
Từ 1 giờ đến 3 giờ sáng tức giờ Sửu
|
Canh 5
|
Từ 3 giờ đến 5 giờ sáng tức giờ Dần
|
Do vậy, nếu chúng ta đem so sánh Canh với giờ, thì có hai giờ bằng một Canh và nếu đem so sánh bảng Giờ trong một ngày của 12 con Giáp ở trước sẽ thấy đúng.
b)- Mỗi ban ngày dài 14 giờ, đươc chia cho 6 khắc như bảng sau đây :
Tên Khắc
|
Thời Gian
|
Tên Khắc
|
Thời Gian
|
Khắc 1
|
Từ 5 giờ đến 7 giờ 20 sáng
|
Khắc 4
|
Từ 12 giờ đến 14 giờ 20 xế trưa
|
Khắc 2
|
Từ 7 giờ 20 đến 9 giờ 40 sáng
|
Khắc 5
|
Từ 14 giờ 20 đến16 giờ 40 chiều
|
Khắc 3
|
Từ 9 giờ 40 đến12 giờ trưa
|
Khắc 6
|
Từ 16 giờ 40 đến 19 giờ tối
|
Như vậy, nếu chúng ta đem so sánh Khắc với Giờ, thì có 2 giờ 20 phút bằng 1 Khắc. Bởi vì, ban ngày dài 14 giờ, đem chia đều cho 6 Khắc, thì đuợc 140 phút, tức là 2 giờ 20 phút.
P/s: Ngày trước chúng ta xem phim hay có đoạn nói :"giờ tý canh 3 đến gặp ta" thì đối chiếu bảng trên giờ tí canh 3 là là từ 23h đến 1h.
==============================================
Khi đọc xong tin này nếu thấy ý nghĩa hãy chia sẻ cho bạn bè qua facebook hoặc diễn đàn để mọi người có hiểu đúng về văn hóa Việt. Vì đây là nguồn tin hiện chỉ có trên tuyensinh247.com.
(Tuyensinh247.com)